Kolagen rybi – dlaczego warto go spożywać?

Kolagen to najbardziej rozpowszechnione w organizmach zwierzęcych białko. Pełni rolę strukturalną, wchodząc w skład rozmaitych struktur łącznotkankowych. Kolagen jest syntetyzowany w organizmie z aminokwasów, jednak wraz z wiekiem spada intensywność procesów syntezy. Skutkuje to spadkiem zawartości tego białka w organizmie i osłabieniem struktur łącznotkankowych. Można jednak zminimalizować niepożądane skutki tych fizjologicznych zmian związanych ze starzeniem się organizmu – wystarczy sięgnąć po suplementy diety zawierające kolagen. A jednym z najbardziej polecanych preparatów jego typu jest kolagen rybi.

Rola kolagenu w organizmie

Kolagen to białko strukturalne wyróżniające się specyficznymi właściwościami i strukturą. Pojedyncza cząsteczka kolagenu zbudowana jest z trzech skręconych spiralnie wokół siebie łańcuchów polipeptydowych, tworzących superhelisę. W skład łańcuchów polipeptydowych wchodzą przede wszystkim takie aminokwasy jak prolina i hydroksyprolina, lizyna i glicyna. W zależności od składu peptydowego i struktury cząsteczek, wyróżnić można osiem typów kolagenów, z czego w organizmie człowieka najliczniej reprezentowany jest kolagen typu I.

Rola kolagenu w organizmie sprowadza się do budowania struktur łącznotkankowych i zapewnianiu ich wytrzymałości na działanie bodźców mechanicznych. Wysoką zawartością kolagenu cechują się przede wszystkim takie tkanki jak kość, chrząstka, skóra, zęby, ściany naczyń krwionośnych oraz rogówka. Kolagen uczestniczy w procesach gojenia i zabliźniania się ran, wpływa na procesy odnowy komórkowej w skórze, a także utrzymanie jej elastyczności. Jako białko budulcowe kości, kolagen umożliwia wchłanianie składników mineralnych oraz zwiększa gęstość mineralną tkanki kostnej.

Spadek endogennej syntezy kolagenu

W zdrowym, młodym organizmie procesy syntezy kolagenu równoważone są przez procesy degradacji tego białka. Rocznie w ten sposób podlega wymianie około 3 kg białka kolagenowego. Jednak już od 25 roku zauważalna jest stopniowy spadek syntezy włókien kolagenowych, z przewagą procesów degradacji tego białka. Gęstość kolagenu w skórze maleje średnio o 2% w skali roku. Bardziej gwałtowny spadek syntezy kolagenu występuje po 50 roku życia, zaś około dekady później synteza kolagenu ustaje niemal całkowicie. Szczególnie narażone są kobiety w okresie menopauzy, u których obniżenie poziomu estrogenów (żeńskich hormonów płciowych) przyczynia się do zaburzenia metabolizmu kolagenu.

Wiek to najbardziej oczywista przyczyna, ale nie jedyna przyczyna spadku poziomu kolagenu we krwi. Do niewystarczającej syntezy kolagenu przyczynia się ponadto dieta uboga w białko, zwłaszcza w takie aminokwasy jak prolina, glicyna i hydroksyprolina. Fatalny w skutkach okazuje się także niedobór witaminy C – w przypadku nieobecności tego związku niemożliwe są procesy hydroksylacji proliny i lizyny, co uniemożliwia powstawanie spiralnej helisy kolagenu.Zaś nasilonej degradacji kolagenu sprzyja ekspozycja na słońce oraz palenie papierosów.

Skutki niedoborów kolagenu

W przypadku niewystarczającej intensywności procesów syntezy kolagenu w organizmie, dochodzi do osłabienia struktur łącznotkankowych. Manifestuje się to m.in. pod postacią:

• zmniejszonej elastyczności ścian naczyń krwionośnych i ich kruchości, co prowadzi do pękania naczynek i powstania pajączków pod skórą, siniaków, a także samoistnych krwawień
• pogorszenia kondycji włosów i paznokci
• spowolnionego gojenia się ran
• osłabienia kości i większej ich podatności na złamania
• zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawów (bolesność, sztywność, brak pełnego zakresu ruchu)
• utraty elastyczności skóry i pojawienia się zmarszczek.

Kto powinien suplementować kolagen rybi?

Kolagen rybi to jedna z najbardziej polecanych postaci suplementów zawierających kolagen. Wśród największych zalet kolagenu wymienić należy m.in.:

• brak ryzyka alergizacji, jak ma to miejsce w przypadku kolagenu bydlęcego
• wyeliminowanie ryzyka transmisji rozmaitych czynników zakaźnych, w tym prionów wywołujących chorobę wściekłych krów
• doskonały skład aminokwasowy, ze szczególnym uwzględnieniem wysokiej zawartości proliny, hydroksyproliny i glicyny

Suplementowanie kolagenu jest polecane każdemu, kto pragnie utrzymać optymalny poziom tego związku w organizmie. Mowa zwłaszcza o osobach, które ukończyły 25 rok życia i starają się zapobiec przedwczesnym procesom starzenia się skóry, a także spowolnić tempo tych niekorzystnych zmian. Zwiększone zapotrzebowanie na kolagen wykazują sportowcy, którzy narażeni są na kontuzje i koniecznością jest dla nich wzmocnienie takich struktur łącznotkankowych jak kości, stawy, ścięgna i więzadła. O zwiększoną podaż kolagenu rybiego powinny ponadto zadbać osoby pragnące zachować elastyczność ścian naczyń krwionośnych, narażone na powstawanie pękających naczynek czy siniaków.

Wpływ suplementacji kolagenu rybiego na urodę

Naturalny kolagen rybi może być suplementowany w celu utrzymaniu nienagannego, młodego wyglądu. Skóra to tkanka o najwyższej zawartości kolagenu w organizmie, a kolagen zapewnia jej optymalną elastyczność oraz gęstość. W przypadku zbyt niskiej syntezy kolagenu pojawić może się ścieńczenie skóry i zmarszczki, zaś suplementowanie kolagenu może zapobiec tym niekorzystnym zmianom. W badaniach in vitro na komórkach ludzkich fibroblastów, czyli komórek odpowiedzialnych za syntezę włókien kolagenowych wykazano, że w obecności kolagenu rybiego procesy syntezy kolagenu zachodzą z większą intensywnością. Ponadto w badaniach klinicznych wykazano, że doustna suplementacja hydrolizatu kolagenu może spowolnić procesy starzenia się skóry, wpływając korzystnie na jej elastyczność, gęstość oraz stopniem nawilżenia skóry.

Wpływ suplementacji kolagenu rybiego na zdrowie

Suplementowanie kolagenu wykazuje pozytywny wpływ na zdrowie. Przede wszystkim – może wzmacniać kości i stawy. W badaniu in vitro na linii komórkowej osteoblastów, czyli komórek kościotwórczych wykazano, że zastosowanie naturalnego kolagenu rybiego sprzyja nasilonej syntezie kolagenu. A co więcej – jest to kolagen wysokiej jakości, wyróżniający się wysokim stopniem hydroksylacji lizyny, znaczną ilością wiązań krzyżowych oraz przyspieszoną mineralizacją macierzy. Takie wyniki badań wskazują na możliwość wykorzystania kolagenu rybiego jako środka wzmacniającego strukturę kości oraz ich regenerację.

Suplementowanie kolagenu może wykazywać korzystny wpływ na układ sercowo – naczyniowy, ze szczególnym uwzględnieniem naczyń krwionośnych. W badaniach na królikach wykazano, że stosowanie peptydów kolagenowych redukuje poziom cholesterolu we krwi oraz zmniejsza powierzchnię płytki miażdżycowej. Z kolei w badaniach klinicznych na ludziach wykazano, że stosowanie suplementów zawierających peptydy kolagenowe uzyskano efekt profilaktyki miażdżycy. Zmniejszenie wartości wskaźnika sercowo – naczyniowego CAVI oraz zredukowanie wartości stosunku cholesterolu HDL do LDL świadczy o tym, że peptydy kolagenowe mogą zapobiegać powstawaniu miażdżycy.

ŹRÓDŁA:

Peng Li, Guoyao Wu, Roles of dietary glycine, proline and hydroxyproline in collagen synthesis and animal growth: Amino acids, 50 (1), 29 – 38, Jan

Knuutinen A. i in., Smoking affects collagen synthesis and extracellular matrix turnover in human skin; Br J Dermatol, 146 (4), 588 – 94, Apr 2002

Pullar J. I in., The roles of vitamin C in skin health; Nutrients, 2017, Aug 9 (8), 866

Yamada S. i in., Effecte of fish collagen peptides on collagen post – translational modifications and mineralization in an osteoblastic cell culture system; Dent Mater J., 32 (1), 88 – 95, 2013

Effect of fish collagen hydrolysates on type I collagen mRNA levels of human dermal fibroblast culture; Mar Drugs 2018, May, 16 (5), 144

Choi F. I in., Oral collagen supplementation: A systematic review of dermatological applications; J Drugs Dermatol, 18 (1), 9 – 16

Bolke L. I in., A collagen supplement improves skin hydration, elasticity, roughness and density: results of a randomized, placebo – controlled blind study; Nutrients, 2019, Oct, 11 (10)

Deshmukh S. i in., Enigmatic insight into collagen; J Oral Maxillofac Pathol., 2016, May -Aug, 20 (2)

Tang l. I in., Effects of oral administration of tripeptides derived from type I collagen on atherosclerosis developement in hypercholesterolemic rabbits; J Biosci Bioeng, 2015, 119: 558 – 563

Tomosugi N. i in., Effect of collagen tripeptide on atherosclerosis in healthy humans; J Atheroscler Thromb., 2017, May 1; 24 (5)