Suplementy łagodzące skutki stresu

Narażenie na stres jest jednym ze znaków naszych czasów. Obecnie trudno wyobrazić sobie, że można uniknąć oddziaływania stresu, także tego przewlekłego. Należy nauczyć się, w jaki sposób pokonać stres i minimalizować negatywny wpływ stresu na organizm - a w tym pomocny okazuje się być zdrowy styl życia. Mowa zwłaszcza o aktywności fizycznej, diecie oraz suplementacji.

Dostarczenie wraz z dietą czy suplementami określonych związków aktywnych może zwiększyć wytrzymałość organizmu na stres, wspomagając funkcjonowanie układu nerwowego, odpornościowego i hormonalnego. Jakie suplementy na stres są najbardziej godne uwagi?

Jak stres działa na organizm?

Stres to naturalna reakcja organizmu na działanie tzw. stresorów, czyli różnorodnych czynników natury fizycznej, psychicznej, chemicznej czy biologicznej. O ile epizodyczny stres działa mobilizująco, o tyle długotrwałe, przewlekłe oddziaływanie stresu wpływa w negatywny sposób na oddziaływanie organizmu. Dlaczego stres jest niebezpieczny? Konsekwencje zdrowotne długotrwałego oddziaływania stresu na organizm obejmują rozwój takich nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu nerwowego; pojawiają się zaburzenia pamięci i koncentracji, rozdrażnienie i nerwowość.

Stres oddziałuje negatywnie na funkcjonowanie układu odpornościowego, zwiększając podatność na rozwój infekcji. Stres wywiera ponadto negatywny wpływ na funkcjonowanie układu sercowo - naczyniowego, podwyższając ciśnienie krwi, przyspieszając akcję serca, nasilając procesy krzepnięcia krwi oraz wpływając na zaburzenia lipidogramu^[I]. Wszystko to skutkuje większym ryzykiem wystąpienia miażdżycy, zawału serca czy udaru mózgu. Długotrwałe narażenie na stres może skutkować ponadto rozwojem stanów zapalnych jelit oraz choroby wrzodowej.

Magnez i witamina B6 na stres

Magnez to jeden z najistotniejszych pierwiastków warunkujących prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Jak magnez działa na organizm? Uczestnicząc w ponad 300 reakcjach enzymatycznych, magnez wpływa na zachowanie równowagi fizjologicznej. Zbyt niski poziom magnezu w organizmie skutkuje występowaniem licznych zaburzeń, dotyczących m. in. układu sercowo - naczyniowego, nerwowego czy hormonalnego. Niedobory magnezu nie należą do rzadkości - mogą dotyczyć 10 - 30% osób^[II]. Zbyt niski poziom magnezu w organizmie może być konsekwencją zarówno zbyt niskiej podaży tego pierwiastka, jak i nadmiernej utraty magnezu z organizmu. Najistotniejsze czynniki, zwiększające ryzyko niedoboru magnezu w organizmie to^[III]:

• dieta uboga w magnez

• zaburzenia wchłaniania magnezu (stany zapalne jelit, stosowanie inhibitorów pompy protonowej)

• stosowanie niektórych leków (antybiotyki, diuretyki, glikokortykosteroidy wziewne, leki przeciwwirusowe, leki przeciwhistaminowe)

• utrata magnezu przez układ moczowy (niewydolność nerek, nefropatia cukrzycowa)

• utrata magnezu z przewodu pokarmowego (biegunki i wymioty)

• nadmierna potliwość

• przewlekłe nadużywanie alkoholu

• stres

Warto przyjrzeć się bliżej zależności pomiędzy niedoborem magnezu a stresem. Zależność ta jest dwukierunkowa - z jednej strony zbyt niski poziom magnezu zwiększa wrażliwość organizmu na działanie stresu, a z drugiej - stres sprzyja występowaniu niedoborów magnezu. Jednym z objawów zbyt niskiego poziomu magnezu w organizmie jest rozdrażnienie i nerwowość, wahania nastroju, kłopoty ze snem, przemęczenie, stany depresyjne czy kłopoty z pamięcią i koncentracją.

Niedoborowi magnezu towarzyszy większa podatność na stres - mniej efektywnie zachodzą procesy hamowania wyrzutu adrenaliny. A jak to działa w drugą stronę? Długotrwałemu narażeniu na stres towarzyszy nasilenie takich niezdrowych nawyków jak nadmierne picie kawy, nadużywanie alkoholu, nieregularne spożywanie posiłków - a to może przyczyniać się do niedoboru magnezu. Nie bez znaczenia jest także fakt, że stresowi towarzyszą niekiedy biegunki, przez co może nasilać się utrata magnezu z organizmu.

O suplementację magnezu powinny zadbać wszystkie osoby narażone na oddziaływanie wymienionych powyżej czynników zwiększających ryzyko niedoboru tego pierwiastka. Stosowanie suplementów zawierających magnez przynosi wymierne korzyści u osób narażonych na stres. Magnez pomaga zredukować stany niepokoju, a także złagodzić objawy stresu^[IV].

Szczególnie obiecujące efekty zauważyć można podczas łącznej suplementacji magnezu i witaminy B6. Po 8 tygodniach suplementacji 300 mg magnezu oraz 30 mg witaminy B6 dziennie, wykazano zredukowanie stresu, co znalazło odbicie w redukcji punktów w skali DASS (skali depresji, lęku i stresu)^[V].

Czemu magnez z B6 działa skuteczniej niż sam magnez? Witamina B6 - podobnie jak magnez - jest związkiem pomocnym w łagodzeniu skutków stresu. Witamina B6 reguluje procesy syntezy neuroprzekaźników wpływających na pojawienie się reakcji stresowych, w także lęku czy stanów depresyjnych; ponadto związek ten może redukować uwalnianie kortykosteroidów. A połączenie magnezu i witaminy B6 jest zasadne z jeszcze jednego powodu - witamina B6 ułatwia komórkom wykorzystanie magnezu, co zwiększa skuteczność suplementacji oraz ogranicza wydalanie magnezu z organizmu.

Adaptogeny kontra stres

Adaptogeny to rośliny, które znane są ze swoich unikatowych właściwości adaptogennych. Zwiększają adaptację organizmu do warunków przeciążenia fizycznego i psychicznego, co przekłada się na lepszą tolerancję stresu. Adaptogeny stosowane były już kilkadziesiąt lat temu - rosyjski naukowiec Lazarov dostrzegł ich potencjał i wykazał w badaniach przeprowadzanych na radzieckich żołnierzach, że adaptogeny zwiększają ich wydolność fizyczną i psychiczną. Od tego czasu przeprowadzono liczne badania kliniczne potwierdzające właściwości prozdrowotne adaptogenów.

Jak działają adaptogeny? Adaptogeny w kompleksowy sposób zwiększają odporność na tzw. stresory fizyczne, chemiczne, biologiczne i psychologiczne. Dzięki wykonaniu licznych badań klinicznych wytypowano najskuteczniejsze preparaty ziołowe, zwiększające uwagę i koncentrację, redukujące zmęczenie oraz zmniejszające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu wywołane stresem.

Jakie adaptogeny warto zażywać? Adaptogeny wyróżniające się wysoką skutecznością to m. in. różeniec górski, korzeń żeń-szenia oraz Ashwagandha. Adaptogeny wpływają na funkcjonowanie układu neuroendokrynno - immunologicznego, wykazując jednocześnie działanie stymulujące i tonizujące. Nie są to typowe środki pobudzające, nie można ich przedawkować ani uzależnić się od nich. U osób, u których występuje przewlekłe zmęczenie, adaptogeny wykazują działanie stymulujące, natomiast w przypadku silnego pobudzenia adaptogeny działają tonizująco^[VI].

Adaptogeny wyróżniają się wysoką zawartością takich związków aktywnych jak fenole, które wykazują podobieństwo strukturalne do występujących w organizmie katecholamin. Katecholaminy to mediatory układu współczulnego, które uczestniczą w modulowaniu wczesnych reakcji organizmu na stres.

Z kolei zawarte w adaptogenach glikozydy fitosterolowe przypominają strukturalnie kortykosteroidy, czyli hormony zaangażowane w reakcje stresowe. Gruczołami bezpośrednio zaangażowanymi w reakcje stresowe są nadnercza - przewlekłe oddziaływanie stresu może prowadzić do ich uszkodzenia. Zjawisko to określane jest mianem zmęczenia nadnerczy i zwiększa podatność organizmu na stres. Adaptogeny mogą normalizować syntezę hormonów nadnerczy, co przekłada się na występowanie odpowiedniej reakcji organizmu na działanie stresorów^[VII].

Witamina B complex na stres

Witaminy z grupy B są związkami wpływającymi na funkcjonowanie układu nerwowego i nastrój. Witamina B1 (tiamina) wspomaga pamięć i koncentrację, a także stabilizuje nastrój, witamina B2 (ryboflawina) zapewnia komfort energetyczny komórkom mózgowym, a witamina B3 (niacyna) minimalizuje ryzyko stanów depresyjnych i zaburzeń nastroju. Witamina B6, czyli pirydoksyna uczestniczy w syntezie serotoniny, czyli neuroprzekaźnika regulującego samopoczucie psychiczne, a także wspomaga funkcjonowanie nadnerczy. Z kolei witamina B12 uczestniczy w syntezie serotoniny oraz melatoniny, która warunkuje zdrowy sen.

W związku z tym, że witaminy z grupy B wykazują działanie komplementarne, warto suplementować je w postaci witaminy B complex, czyli zestawu witamin z grupy B. W jednym z badań klinicznych przeanalizowano efekt trzymiesięcznej suplementacji witaminy B complex u pracowników pracujących w stresujących warunkach. W badaniu tym wykazano, że suplementacja witaminy B complex pozwala zredukować stany depresyjne i przygnębienie^[VIII].

Pozostałe suplementy diety wspomagające walkę ze stresem

Kwasy tłuszczowe omega-3 to nienasycone kwasy tłuszczowe wspomagające funkcjonowanie układu nerwowego. Podłożem zaburzeń nastroju może być nasilona produkcja wolnych rodników, mogąca towarzyszyć stresowi. Kwasy omega-3 wykazują aktywność przeciwzapalną i antyoksydacyjną, mogą więc wspomagać prawidłowe funkcjonowanie komórek nerwowych i syntezę neuroprzekaźników.

W badaniu na grupie młodych osób wykazano, że suplementacja 2800 mg dziennie oleju rybiego, stanowiącego bogate źródło omega-3, poskutkowała po upływie 35 dni poprawa funkcji poznawczych, zredukowanie zaburzeń nastroju towarzyszących stresowi^[IX]. W innym badaniu wykazano natomiast, że suplementowanie kwasów omega-3 przynosi korzyści u kobiet doświadczających stresu podczas ciąży, a także w okresie menopauzy^[X]. W tym samym badaniu wykazano, że suplementowanie witaminy C umożliwiło redukcję nerwowości oraz wspomagało normalizację ciśnienia krwi, podwyższonego podczas oddziaływania czynników stresowych.

 leki na stres

Diagnosta laboratoryjny

Justyna Mazur

 leki psychotropowe

Bibliografia:

psychotropy

Bene Vobis® jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy Młyn Oliwski.

UWAGA WAŻNE:

Materiał ma wyłącznie charakter informacyjno-edukacyjny. Publikowane tutaj informacje nie mają charakteru reklamowego i w żadnym przypadku nie mogą zastępować porady lekarza lub farmaceuty.

Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, książkach oraz prasie. Materiał nie jest prezentacją ani opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.

Strona i jej zawartość nie może być wykorzystywana w celu stawiania diagnozy, konsultacji dotyczących postępowania w razie choroby, przepisywania, dawkowania lub stosowania produktów dostępnych za pośrednictwem sklepu Młyn Oliwski.pl

Serwis Młyn Oliwski® nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej.



Pamiętaj, że:
Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Zaleca się zróżnicowany sposób żywienia i zdrowy tryb życia