Aminokwasy Lizyna i Prolina

Prolina i lizyna – aminokwasy niezbędne w procesie syntezy kolagenu

Kolagen to grupa białek strukturalnych wchodzących w skład macierzy pozakomórkowej✅. Kolagen odpowiada przede wszystkim za utrzymanie integralności strukturalnej tkanki łącznej✅, jej elastyczności oraz wytrzymałości mechanicznej✅. Kolagen wchodzi w skład większości tkanek organizmu, ze szczególnym uwzględnieniem skóry, kości i chrząstki, ścięgien i więzadeł oraz rogówki. Unikatowe właściwości kolagenu wynikają z jego wyjątkowej struktury i wysokiej zawartości określonych aminokwasów. Obecność tych aminokwasów ma kluczowe znaczenie dla sprawnego przebiegu procesów syntezy kolagenu.

Budowa kolagenu i proces jego syntezy

Kolagen to białko o złożonej strukturze – tworzą go trzy lewostronne łańcuchy peptydowe, które owijają się wokół siebie tworząc prawoskrętną helisę. Możliwość uzyskania takiej unikatowej struktury białka wynika z zawartości specyficznych aminokwasów. Niemal 30% składu aminokwasowego kolagenu stanowi glicyna, która stanowi integralny element powtarzającej się konfiguracji trzech aminokwasów. Powtarza się ona w wielu regionach struktury kolagenu, a jej konfiguracja to glicyna – aminokwas – aminokwas. Dwa pozostałe aminokwasy to najczęściej prolina i hydroksyprolina, a także lizyna.

Synteza kolagenu to złożony, wieloetapowy proces wymagający obecności kilku związków. Mowa m. in. o aminokwasach, a także witaminie C. Pierwszym etapem syntezy kolagenu jest powstanie pojedynczych łańcuchów prokolagenu, posiadającymi na końcach specyficzne sekwencje aminokwasowe (propeptydy). Cząsteczki prokolagenu podlegają następnie modyfikacjom, z których najistotniejsze to hydroksylacja lizyny i proliny. W tym procesie uczestniczy enzym hydroksylaza. Tak zmodyfikowane łańcuchy prokolagenu tworzą następnie strukturę helikalną. Cykliczna struktura proliny i hydroksyproliny ogranicza rotację łańcucha polipeptydowego kolagenu, warunkując utrzymanie helikalnej struktury cząsteczki. Dostępność proliny ma kluczowe znaczenie dla syntezy kolagenu, a także innych białek strukturalnych

Prolina

Prolina to aminokwas ogrywający kluczową role w procesie syntezy kolagenu. Dzięki temu prolina uczestniczy w procesach gojenia się ran, zapewnia optymalną elastyczność ścian naczyń krwionośnych, dba o nienaganną kondycję skóry, włosów i paznokci oraz wzmacnia kości i chrząstki. Od biodostępności proliny zależy, czy organizm zachowa zdolność do syntezy włókien prokolagenu.

Prolina jest aminokwasem endogennym, co oznacza, że może być syntetyzowana w organizmie. Aminokwas ten powstaje na drodze przemian kwasu glutaminowego – i zazwyczaj proces ten przebiega z wystarczającą intensywnością. Istnieje jednak kilka sytuacji, które zwiększają zapotrzebowanie na prolinę. Mowa m. in. o okresie wzrostu, intensywnym uprawianiu sportu, okresie choroby czy stosowaniu diety ubogobiałkowej. Źródłem proliny – poza procesem jej wewnątrzustrojowej syntezy – może być dieta oraz suplementacja. Pokarmowe źródła proliny to m. in. jaja, mięso, nasiona roślin strączkowych czy mleko i jego przetwory.

Poza uczestnictwem w syntezie włókien kolagenowych, prolina pełni w organizmie inne istotne funkcje:

• wspomaga funkcjonowanie układu immunologicznego

• uczestniczy w potreningowej regeneracji mięśni

• wspomaga rozbudowywanie beztłuszczowej masy ciała

• wykazuje aktywność antyoksydacyjną

Z kolei powstała w procesie syntezy kolagenu hydroksyprolina jest aminokwasem występującym jedynie w strukturze kolagenów. Hydroksyprolina – wraz z proliną – uczestniczy w formowaniu się polipeptydów w dłuższe łańcuchy, a także redukują rotację polipeptydów w łańcuchu kolagenu, stabilizując potrójną spiralę.

Lizyna

Lizyna to aminokwas egzogenny, nie wytwarzany w organizmie – stąd zachodzi konieczność dostarczenia go wraz z dietą lub suplementami. Lizyna aktywnie uczestniczy w procesie syntezy kolagenu, ale nie tylko. Aminokwas ten bierze udział w procesie syntezy przeciwciał, wspomaganiu procesów regeneracji organizmu, ochronie układu sercowo – naczyniowego. Blokując aminokwas argininę, niezbędny w procesie replikacji wirusów, lizyna może chronić przed rozwojem przeziębienia czy opryszczki. Normalizując poziom kortyzolu we krwi, lizyna może zwiększać wytrzymałość na stres. Lizyna ma ponadto wpływ na utrzymanie właściwego poziomu neuroprzekaźnika kwasu glutaminowego, dzięki czemu może wykazywać działanie przeciwlękowe. Ponadto lizyna zwiększa biodostępność wapnia.

Suplementowanie lizyny i proliny

Kompleks proliny i lizyny może efektywnie stymulować syntezę włókien kolagenowych. Dlatego też w celu zapewnienia optymalnego poziomu kolagenu w organizmie dobrze jest zadbać o odpowiednio wysoką podaż aminokwasów, które stanowią substraty do syntezy kolagenu. W tym celu doskonale sprawdza się suplementacja aminokwasów kluczowych dla syntezy kolagenu. Jednocześnie – nie wolno zapomnieć o jeszcze jednym czynniku.

Kwas askorbinowy to kolejny związek, który jest niezbędny w procesie syntezy kolagenu. Witamina C jest kofaktorem hydroksylazy prolilu i lizylu, czyli enzymów uczestniczących w stabilizacji i powstawaniu wiązań krzyżowych między włóknami kolagenu. Ponadto witamina C może w bezpośredni sposób regulować intensywność procesów syntezy kolagenu, aktywując transkrypcję i stabilizowanie mRNA prokolagenu.

Suplementowanie proliny i lizyny (a także witaminy C) wskazane jest w stanach zwiększonego zapotrzebowania na kolagen. Dotyczy to przede wszystkim każdej osoby po 25 roku życia, u której dochodzi do fizjologicznego, stopniowego spadku poziomu kolagenu w organizmie. Wówczas pobudzenie syntezy włókien kolagenowych skutkuje spowolnieniem procesów starzenia się skóry i stanowi doskonałą profilaktykę anti – aging.

Ale to nie jedyna sytuacja, w której warto wspierać organizm suplementami zawierającymi lizynę i prolinę. Mowa m. in. o aktywnym stylu życia – uprawianie sportu zwiększa narażenie stawów, kości, ścięgien i więzadeł na kontuzje. O optymalny poziom kolagenu we krwi powinny zadbać także osoby pragnące zadba o układ nerwowy, sercowo – naczyniowy, odpornościowy. Wskazaniem do stosowania suplementów zawierających aminokwasy budujące włókna kolagenowe jest także okres rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych, a także okres gojenia się ran – wówczas kluczowe znaczenie ma zapewnienie intensywnej syntezy kolagenu. O uzupełnienie podaży lizyny i proliny powinny zadbać także osoby, których dieta jest uboga w białko, w tym wegetarianie i weganie.

Diagnosta laboratoryjny

Justyna Mazur

Bibliografia:

Bene Vobis® jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy Młyn Oliwski.

UWAGA WAŻNE:

Materiał ma wyłącznie charakter informacyjno-edukacyjny. Publikowane tutaj informacje nie mają charakteru reklamowego i w żadnym przypadku nie mogą zastępować porady lekarza lub farmaceuty.

Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, książkach oraz prasie. Materiał nie jest prezentacją ani opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.

Strona i jej zawartość nie może być wykorzystywana w celu stawiania diagnozy, konsultacji dotyczących postępowania w razie choroby, przepisywania, dawkowania lub stosowania produktów dostępnych za pośrednictwem sklepu Młyn Oliwski.pl

Serwis Młyn Oliwski® nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej.



Pamiętaj, że:
Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Zaleca się zróżnicowany sposób żywienia i zdrowy tryb życia