Jaki sposób na ból głowy jest najlepszy?
Bóle głowy to jedne z najczęstszych dolegliwości bólowych. Nasilenie bólu i jego charakter, a także lokalizacja bólu często pomagają w ustaleniu rozpoznania. Najczęściej występujące rodzaje bólu głowy to migreny, napięciowy ból głowy, ból towarzyszący nadciśnieniu. W każdym z tych przypadków inna jest przyczyna, a więc także sposób na ból głowy. Niekiedy wystarczy zastosować domowe sposoby na ból głowy, w innych przypadkach konieczna jest farmakoterapia czy wyleczenie choroby podstawowej.
Rodzaje bólu głowy
Bóle głowy to powszechnie występująca dolegliwość. Są szczęśliwcy, których głowa nie boli nigdy; inni odczuwają bóle głowy okazyjnie, a niemała grupa osób cierpi na przewlekłe bóle głowy. Około 6 – 8% osób leczy się z powodu bólów głowy, jednak problem jest znacznie bardziej rozpowszechniony, gdyż wiele osób dotkniętych bólami głowy stara się radzić sobie z nimi na własną rękę. Oczywiście z różnym skutkiem. Najważniejsze w walce w bólami głowy jest zidentyfikowanie czynnika generującego bóle, a następnie – w miarę możliwości – jego wyeliminowanie.
Przyczyn bólów głowy może być naprawdę wiele. Niekiedy bóle pojawiają się samoistnie, innym razem ból głowy ma charakter wtórny i towarzyszy rozmaitym jednostkom chorobowym. Samoistne bóle głowy to najczęściej:
- napięciowe bóle głowy, generowane stresem i napinaniem mięśni szyi, karku i pleców; najczęściej występują u kobiet w wieku 25 – 35 lat
- migreny, czyli bóle głowy pochodzenia naczyniowego, mające prawdopodobnie podłoże genetyczne; są to bardzo charakterystyczne bóle głowy, przebiegające z tzw. zwiastunami i aurą
- klasterowe bóle głowy to rzadka dolegliwość polegająca na występowaniu jednostronnego bólu głowy, z jednoczesnym zwężeniem źrenicy i zapadnięciem gałki ocznej; ból ten wyróżnia się znacznym nasileniem; przyczyną klasterowych bólów głowy jest prawdopodobnie nadmierna aktywacja podwzgórza
Z kolei wtórne bóle głowy mogą towarzyszyć:
- nadciśnieniu tętniczemu
- zapaleniu zatok
- nadużywaniu alkoholu lub paleniu papierosów
- guzom mózgu
- zwyrodnieniom kręgosłupa
- alergiom
- schorzeniom okulistycznym
- chorobom zębów i dziąseł
Nie zawsze rozpoznanie przyczyny bólu głowy jest oczywiste. Niekiedy konieczny jest szczegółowy wywiad lekarski, a także przeprowadzenie wielu badań, w tym EEG, tomografii głowy, rezonansu magnetycznego i innych.
Jakie są przyczyny bólu głowy?
Migrena to ból głowy diagnozowany coraz częściej – nawet 20% populacji może cierpieć na tą dolegliwość. Jest to ból głowy o charakterze przewlekłym, które generowany jest wieloma czynnikami. Najczęściej bóle migrenowe wywołane są przez:
- hałas
- silne światło
- intensywne zapachy
- alkohol, zwłaszcza czerwone wino
- niektóre składniki diety: kakao, czekolada, sery żółte, kofeina, glutaminian sodu
- stres
- brak snu
- wahania pogody, zwłaszcza spadek ciśnienia
- niektóre leki: środki obniżające ciśnienie krwi, doustna antykoncepcja hormonalna czy leki przeciwzapalne
Przyczyną migreny jest nadmierne wydzielanie neuroprzekaźnika- serotoniny. Powoduje to gwałtowny skurcz, a następnie- w ramach samoregulacji- równie gwałtowny rozkurcz naczyń krwionośnych, które uciskając tkankę mózgową generują ból.
Migrena wyróżnia się charakterystycznym przebiegiem: najpierw pojawiają się zwiastuny migreny, następnie aura, po czym występuje właściwy atak bólowy. Etap zwiastunów migreny może poprzedzić atak bólu o kilka – kilkanaście godzin i najczęściej polega na wahaniach nastroju, zaburzeniach koncentracji czy nadmiernej potliwości. Potem pojawia się aura, choć bywają migreny bez aury. Aura obejmuje trwające od kilku do kilkudziesięciu minut objawy neurologiczne, takie jak zaburzenia widzenia (mroczki przed oczami, błyski światła, zaburzenia ostrości widzenia a nawet utrata widzenia), jednostronne niedowłady ciała, zaburzenia czucia, mrowienie kończyn.
Ostatecznie pojawia się atak bólowy, który może trwać nawet do 72 godzin – nieprzerwanie lub w krótszych okresach.
Ból z tyłu głowy najczęściej spowodowany jest napięciem mięśni karku. Ten napięciowy ból głowy może być ograniczony tylko do potylicy, a niekiedy występuje w postaci obręczy wokół czoła, skroni i tyłu głowy. Główną przyczyną napięciowego bólu głowy jest stres, powodujący napinanie mięśni barków i karku. Inne czynniki generujące napięciowy ból głowy to odwodnienie, głód, brak snu oraz długotrwałe przebywanie w jednej pozycji. Leki przeciwbólowe wykazują bardzo małą skuteczność- najważniejsze jest rozluźnienie mięśni karku- masażem czy gorącą kąpielą. Zapobieganie napięciowemu bólowi głowi polega na unikaniu stresu i utrzymywaniu prawidłowej pozycji ciała. Dobre efekty przynosi także regularna, umiarkowana aktywność fizyczna i joga.
Ból z tyłu głowy spowodowany może być zmianami zwyrodnieniowymi kręgów szyjnych, urazem w tej lokalizacji lub zmianami typu zapalnego. Zmiany w obrębie tkanek miękkich, zrosty części kostnych kręgosłupa lub ucisk na nerwy powodują ból. Ból głowy o takim pochodzeniu nasila się podczas ruchów głową, ma dynamikę narastającą, może występować z różną częstotliwością- sporadycznie lub nawet codziennie. Czynnikami sprzyjającymi wystąpieniu bólu jest nieprawidłowa pozycja szyi w czasie siedzenia lub podczas snu, stres, gwałtowne zmiany pozycji ciała. Terapia tego typu bólu polega na objawowym zwalczaniu bólu lekami oraz na wyeliminowaniu pierwotnej przyczyny bólu.
Ból głowy towarzyszący wysokiemu ciśnieniu tętniczemu krwi zlokalizowany jest z tyłu głowy pacjenta. Charakterystyczne jest występowanie bólu rano oraz pulsujący jego charakter. Podstawą zwalczania bólu tego typu jest normalizacja wartości ciśnienia tętniczego krwi.
Klasterowy ból głowy to silny, jednostronny ból głowy, któremu towarzyszą objawy wegetatywne:
- łzawienie i zaczerwienienie oka
- wzmożona potliwość twarzy
- zatkanie nosa i wyciek wodnistej wydzieliny
- zaczerwienienie i obrzęk połowy twarzy
- opadanie powieki
- zwężenie źrenicy
W przypadku tej rzadkiej postaci bólu głowy wymieniane są dwie potencjalne przyczyny. Jedną z nich jest aseptyczne zapalenie struktury kostnej w sąsiedztwie nerwu trójdzielnego. Druga teoria dotyczy zwiększonej aktywności podwzgórza.
Najskuteczniejsze sposoby na ból głowy
Wielu przypadkom bólów głowy można zapobiec. Niekiedy wystarczy wyleczyć chorobę podstawową, np. zapalenie zatok czy nadciśnienie. Ważne jest także prowadzenie zdrowego stylu życia, obejmującego m. in.:
- optymalną ilość snu
- unikanie stresu
- spożywanie regularnych posiłków
- zapewnienie odpowiedniej podaży witaminy D na drodze ekspozycji skóry na słońce
- regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną
- utrzymywanie prawidłowej postawy ciała
W przypadku migreny najczęściej wymagana jest konsultacja z neurologiem i wprowadzenie farmakoterapii. Nigdy nie należy jednak samodzielnie sięgać po leki przeciwbólowe i stosować ich przewlekle – może wtedy dojść do tzw. bólów głowy z odbicia, zwanych także polekowymi bólami głowy.
Sposób na ból głowy o podłożu migrenowym to przede wszystkim odpowiednia farmakoterapia, stosowana pod nadzorem lekarza. Wykorzystywane są dwa rodzaje leków. Pierwsze z nich stosowane są doraźnie, a drugie - profilaktycznie. W celu złagodzenia migrenowego bólu głowy wykorzystywane są pochodne ergotaminy, tryptany lub niesteroidowe leki przeciwzapalne. Z koeli w ramach profilaktyki bólu migrenowego zaleca się zażywać leki przeciwdepresyjne czy przeciwpadaczkowe.
W celu złagodzenia bólów migrenowych można sięgać po magnez, witaminę B3 (ryboflawinę), koenzym Q10 czy kwas alfa - liponowy, można pić ponadto napary z imbiru oraz Ginkgo biloba. Ważne jest także unikanie czynników mogących wywołać migreny, takich jak głód, zmęczenie, niewystarczająca ilość snu, niektóre składniki pokarmowe, alkohol, nadmiar kofeiny czy intensywny wysiłek fizyczny.
Niezawodny sposób na ból głowy pochodzenia napięciowego to techniki rozluźniania mięśni - akupunktura, masaże, kinesiotaping, ciepła kąpiel, techniki oddechowe. Warto ponadto zadbać o regularną aktywność fizyczną, nawodnienie organizmu i optymalną ilość snu (8 - 9 godzin na dobę).
Klasterowy ból głowy leczony jest doraźnie tryptanami, dobre efekty przynosi także inhalacja 100% tlenem. Profilaktycznie można stosować blokery kanałów wapniowych, węglan litu oraz glikokortykosteroidy.
Diagnosta laboratoryjny
Justyna Mazur
Bibliografia:
- D'Andrea G, Cevoli S, Cologno D. Herbal therapy in migraine. Neurol Sci. 2014 May;35 Suppl 1:135-40. doi: 10.1007/s10072-014-1757-x. PMID: 24867850.
- Sun-Edelstein C, Mauskop A. Foods and supplements in the management of migraine headaches. Clin J Pain. 2009 Jun;25(5):446-52. doi: 10.1097/AJP.0b013e31819a6f65. PMID: 19454881.
- Leroux E, Ducros A. Cluster headache. Orphanet J Rare Dis. 2008;3:20. Published 2008 Jul 23. doi:10.1186/1750-1172-3-20
- Prusiński A., Bóle głowy - wybrane problemy; Polski Przegląd Neurologiczny, 2008, 4 (1): 9 - 14.
Bene Vobis® jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy Młyn Oliwski.
UWAGA WAŻNE:
Materiał ma wyłącznie charakter informacyjno-edukacyjny. Publikowane tutaj informacje nie mają charakteru reklamowego i w żadnym przypadku nie mogą zastępować porady lekarza lub farmaceuty.
Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, książkach oraz prasie. Materiał nie jest prezentacją ani opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.
Strona i jej zawartość nie może być wykorzystywana w celu stawiania diagnozy, konsultacji dotyczących postępowania w razie choroby, przepisywania, dawkowania lub stosowania produktów dostępnych za pośrednictwem sklepu Młyn Oliwski.pl
Serwis Młyn Oliwski® nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej.
Pamiętaj, że:
Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Zaleca się zróżnicowany sposób żywienia i zdrowy tryb życia