Żelatyna i hydrolizat żelatynowy: zrozumieć różnice i zastosowania

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej dwóm popularnym produktom pochodzenia zwierzęcego: żelatynie i hydrolizatowi żelatynowemu. Porównamy ich właściwości, zastosowania oraz masę cząsteczkową. Dowiesz się, dlaczego te substancje są tak szeroko stosowane w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym. Zapraszamy do lektury!

Żelatyna: co to jest i jak powstaje?

Żelatyna to białko otrzymywane z kolagenu, który występuje w tkankach łącznych zwierząt, takich jak skóra, ścięgna czy kości. Proces produkcji żelatyny obejmuje ekstrakcję kolagenu z surowców, a następnie hydrolizę, która pozwala na uzyskanie żelatyny o różnych właściwościach. Żelatyna jest szeroko stosowana w przemyśle spożywczym jako środek żelujący, stabilizujący oraz emulgujący.

Hydrolizat żelatynowy: co to jest i jak powstaje?

Hydrolizat żelatynowy, inaczej zwany hydrolizowanym kolagenem, to produkt powstały w wyniku dalszego rozkładu żelatyny. Proces hydrolizy prowadzi do uzyskania mniejszych fragmentów białkowych, zwanych peptydami. Hydrolizat żelatynowy różni się od żelatyny przede wszystkim rozmiarem cząsteczek oraz właściwościami. Ze względu na mniejszą masę cząsteczkową (Da) oraz lepszą rozpuszczalność w wodzie, hydrolizat żelatynowy znajduje zastosowanie w wielu różnych dziedzinach.

Różnice pomiędzy żelatyną a hydrolizatem żelatynowym

• Masa cząsteczkowa (Da): Żelatyna posiada wyższą masę cząsteczkową (50 000 – 100 000 Da) niż hydrolizat żelatynowy (2 000 – 5 000 Da). Niższa masa cząsteczkowa hydrolizatu żelatynowego sprawia, że jest łatwiej przyswajalny przez organizm.

• Właściwości fizyko-chemiczne: Żelatyna ma zdolność do tworzenia żelu, co jest wykorzystywane w wielu produktach spożywczych, takich jak galaretki, deserki czy ciasta. Hydrolizat żelatynowy nie wykazuje właściwości żelujących, ale cechuje się wysoką rozpuszczalnością w wodzie, co sprawia, że jest łatwo dodawany do napojów, koktajli czy suplementów diety.

• Wchłanianie: Ze względu na mniejszą masę cząsteczkową, hydrolizat żelatynowy jest łatwiej wchłaniany przez organizm niż żelatyna, co przekłada się na szybsze efekty działania, takie jak poprawa kondycji skóry, włosów i paznokci czy wspomaganie regeneracji stawów.

Zastosowania żelatyny i hydrolizatu żelatynowego 

• Przemysł spożywczy: Żelatyna jest wykorzystywana jako środek żelujący, stabilizujący i emulgujący w produktach spożywczych, takich jak galaretki, deserki, ciasta czy jogurty. Hydrolizat żelatynowy natomiast stosowany jest jako dodatek do napojów, koktajli czy suplementów diety ze względu na swoją lepszą rozpuszczalność.

• Przemysł kosmetyczny: Żelatyna i hydrolizat żelatynowy są wykorzystywane jako składniki kosmetyków i produktów pielęgnacyjnych, takich jak kremy, maski czy balsamy. Dzięki swoim właściwościom nawilżającym, ujędrniającym i regenerującym, te produkty poprawiają elastyczność skóry i włosów oraz wspomagają wzrost paznokci.

• Przemysł farmaceutyczny: Żelatyna jest stosowana w produkcji kapsułek leków, jako nośnik substancji czynnych, a także jako składnik opatrunków czy sztucznej skóry. Hydrolizat żelatynowy, z racji swojej lepszej biodostępności, jest wykorzystywany w suplementach diety mających na celu wspomaganie regeneracji stawów, kości oraz tkanki łącznej.

Podsumowanie 

Artykuł ten przedstawia podstawowe różnice pomiędzy żelatyną a hydrolizatem żelatynowym oraz ich zastosowania w różnych gałęziach przemysłu. Kluczowe aspekty to różnice w masie cząsteczkowej, właściwościach fizyko-chemicznych oraz wchłanianiu przez organizm.

Żelatyna, dzięki swoim właściwościom żelującym, jest szeroko stosowana w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym, podczas gdy hydrolizat żelatynowy, ze względu na lepszą rozpuszczalność i biodostępność, znajduje zastosowanie głównie jako składnik suplementów diety oraz kosmetyków.

W niniejszym artykule przedstawiliśmy najważniejsze informacje na temat żelatyny i hydrolizatu żelatynowego oraz ich zastosowań. Mam nadzieję, że udało nam się przybliżyć Ci tematykę tych substancji oraz pomóc w lepszym zrozumieniu ich właściwości i różnic.

Ciekawostki dotyczące żelatyny i hydrolizatu żelatynowego

• Źródła surowca: Żelatyna i hydrolizat żelatynowy mogą być produkowane z różnych źródeł zwierzęcych, takich jak trzoda chlewna, bydło czy ryby. Wybór surowca wpływa na właściwości końcowego produktu, takie jak siła żelująca czy barwa.

• Alternatywy dla żelatyny: Osoby będące na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej, mogą korzystać z substancji żelujących pochodzenia roślinnego, takich jak agar, pektyna czy karagen.

• Żelatyna w fotografii: Ciekawostką jest, że żelatyna była używana w procesie produkcji płytek fotograficznych na przełomie XIX i XX wieku. Dzięki swoim właściwościom, żelatyna pozwalała na utrwalenie obrazu na płytce szklanej.

• Hydrolizat żelatynowy jako suplement diety: Badania naukowe wskazują, że suplementacja hydrolizatem żelatynowym może wspomagać regenerację stawów, kości i tkanki łącznej u osób z artrozą czy osteoporozą, a także przyspieszać gojenie się ran ^(1,5).

• Działa nawilżające: Żelatyna i hydrolizat żelatynowy są higroskopijne, co oznacza, że mają zdolność do wiązania wody. Właśnie dlatego są stosowane jako składniki kosmetyków nawilżających, przeciwdziałających utracie wody z naskórka i chroniących przed wysuszeniem.

Dietetyk kliniczny i Pielęgniarka dyplomowana  

Monika Zalewska

O mnie: 

Specjalistka z dziedziny dietetyki klinicznej oraz dyplomowana pielęgniarka posiadająca bogate doświadczenie w ochronie zdrowia oraz pielęgnacji pacjentów z różnymi schorzeniami. Od wielu lat z pasją propaguje zdrowy styl życia, odpowiednie odżywianie oraz stosowanie suplementacji w celu przeciwdziałania procesom starzenia się organizmu.

Jako autorka licznych porad dietetycznych, opieram swoją wiedzę na potwierdzonych dowodach naukowych, co pozwala mi skutecznie wspierać w dążeniu do lepszego stanu zdrowia i samopoczucia. W swojej pracy łączę umiejętności dietetyczne i pielęgniarskie, co pozwala mi na kompleksowe podejście i dostosowywanie planów żywieniowych do indywidualnych potrzeb każdej osoby.

Bibliografia: