OMEGA3 z kryla z astaksantyną

Każdy z nas słyszał o takich powszechnie znanych antyutleniaczach jak witamina C, witamina E, luteina czy likopen. Okazuje się jednak, że znacznie wyższy potencjał przeciwutleniający ma wciąż jeszcze mało znana astaksantyna. Związek ten został gruntownie przebadany i w świetle wszelkich opracowań naukowych jawi się jako jeden z najskuteczniejszych związków mogących neutralizować wolne rodniki.

Czym jest astaksantyna?

Astaksantyna to naturalny związek zaliczany do ksantofili, czyli pochodnych karotenoidów. Związek ten nadaje charakterystyczną czerwono – różowe zabarwienie tym organizmom, które maja zdolność kumulacji tego związku. Mowa szczególnie o skorupiakach i niektórych gatunkach ryb (np. łososiach).  Z kolei zdolność syntezy astaksantyny w organizmie mają wyłącznie organizmy niższe – bakterie, drożdże, algi oraz rośliny. Najefektywniej proces ten zachodzi w algach Haematoccocus pluvalis oraz drożdżach Xanthophyllomyces dendrorhous i to właśnie one są głównymi źródłami, z których pozyskuje się astaksantynę^(I).

Nasz organizm może pozyskiwać astaksantynę wraz z dietą – jej naturalnymi źródłami są kraby, langusty, krewetki, łososie i pstrągi. Jeszcze cenniejszym źródłem są dobrej jakości suplementy diety. W 1999 roku The United States Food and Drug Administration uznała astaksantynę za nutraceutyk, czyli związek stanowiący naturalny składnik żywności, który wykazywać może pozytywny wpływ na organizm i ograniczać ryzyko rozwoju chorób cywilizacyjnych^(II).

Po wchłonięciu z przewodu pokarmowego astaksantyna w połączeniu ze związkami lipidowymi dociera do wątroby, a następnie do tkanek docelowych. Astaksantyna wyróżnia się strukturą hydrofobowo – hydrofilową. Co to oznacza w praktyce? Związek ten wykazuje skuteczność działania zarówno w środowisku wodnym, czyli w płynie wewnątrzkomórkowym i pozakomórkowym, jak i w środowisku lipidowym, czyli na powierzchni i we wnętrzu błon komórkowych. Ponadto astaksantyna z łatwością przenika barierę krew – mózg, chroniąc przed wolnymi rodnikami nasz mózg. Obecność aż 11 wiązań podwójnych warunkuje wyjątkowe właściwości biologiczne astaksantyny – związek ten może skutecznie wiązać i neutralizować reaktywne formy tlenu. Dzięki temu astaksantyna wykazuje właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, immunomodulujące oraz kardioprotekcyjne.

Właściwości antyoksydacyjne astaksantyny

Wolne rodniki to cząstki zawierające niesparowane elektrony, a zatem – wykazujące wysoką reaktywność . Najczęściej są to cząstki tlenu lub azotu, które powstają wewnątrz organizmów żywych, ponadto ich źródłem jest środowisko zewnętrzne. Obecnie narażenie każdego z nas na wolne rodniki jest większe niż kiedykolwiek, co wynika m. in. z:

• powszechnego występowania stanów zapalnych w organizmie

• zanieczyszczeń środowiskowych

• nadużywania leków

• stosowania używek

• dominowania w diecie żywności przetworzonej

Skutecznym sposobem na neutralizowanie nadmiaru wolnych rodników jest stosowanie suplementów zawierających astaksantynę. Okazuje się być ona nawet kilkaset razy skuteczniejsza niż inne przeciwutleniacze, takie jak witamina E czy witamina C. W badaniach in vitro wykazano, że astaksantyna najskuteczniej chroni komórki przed działaniem reaktywnych form tlenu^(III). Astaksantyna może bezpośrednio reagować z wolnymi rodnikami, ale jej mechanizm działania w organizmie jest bardziej wszechstronny. Związek ten może zwiększać aktywność enzymów antyoksydacyjnych, takich jak dysmutaza ponadtlenkowa. Dzięki silnemu działaniu antyoksydacyjnemu, astaksantyna może spowolnić rozwój wielu schorzeń, u podstaw których leży nasilone działanie wolnych rodników^(IV). Mowa zwłaszcza o schorzeniach układu sercowo – naczyniowego, takich jak miażdżyca i jej powikłania – nadciśnienie, zawał serca czy udar mózgu. U podstaw tych schorzeń leży nadmierna peroksydacja lipidów, zwłaszcza cholesterolu LDL.

Działanie protekcyjne astaksantyny na układ krążenia sprowadza się do:

• ograniczenia peroksydacji cholesterolu LDL, co ogranicza rozwój blaszki miażdżycowej; w świetle najnowszych badań to nie sam cholesterol jest czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy, a jedynie jego utlenione formy, tzw. oxyLDL; astaksantyna może ograniczać ich powstanie, chroniąc przed zjawiskiem peroksydacji lipidów

• działania ochronnego wobec lipidów błon komórkowych w ścianach naczyń krwionośnych

• usprawnienia przepływu krwi, co wpływa pozytywnie na ciśnienie krwi, normalizację jej krzepliwości oraz utrzymanie właściwej grubości ścian naczyń krwionośnych

• ograniczenia aktywacji makrofagów w obrębie ścian naczyń krwionośnych, co spowalnia powstawanie blaszki miażdżycowej

• zwiększenia elastyczności ścian naczyń krwionośnych

W badaniach doświadczalnych na zwierzętach wykazano ponadto, że stosowanie astaksantyny może ograniczyć ryzyko zawału serca a także zasięg martwicy mięśnia sercowego oraz może redukować wartości ciśnienia krwi^(V).

Aktywność przeciwutleniająca astaksantyny wiąże się także z działaniem ochronnym względem układu nerwowego. Astaksantyna ma unikatową zdolność do przekraczania bariery krew – mózg, co umożliwia działanie tego związku w obrębie komórek nerwowych mózgu. Działanie neuroprotekcyjne wynika z ochrony błon komórkowych komórek nerwowych przed wolnymi rodnikami, co może spowalniać zmiany neurodegeneracyjne. W badaniach klinicznych wykazano, że astaksantyna może wpływać pozytywnie na koncentrację i pamięć, a także może chronić komórki nerwowe przed działaniem wolnych rodników czy toksyn, a także pobudzać podziały komórek macierzystych neuronów. Właściwości neuroprotekcyjne astaksantyny powinna zainteresować zwłaszcza osoby w podeszłym wieku, a także osoby z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku schorzeń neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona czy stwardnienie zanikowe boczne.

Wszechstronne działanie przeciwzapalne astaksantyny i redukujące stres oksydacyjny wykazano w badaniu klinicznym przeprowadzonym na pacjentach po przeszczepie nerki, u których występuje zwiększone ryzyko chorób układu sercowo – naczyniowego^(VI). Nie brakuje także badań na zdrowych ochotnikach. We wszystkich badaniach wykazano spadek stężenia markerów stanu zapalnego, w tym białka CRP czy TNF – alfa. Z kolei u pacjentów cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów suplementacja astaksantyny poskutkowała zmniejszeniem bolesności stawów, co wskazuje na jej działanie przeciwzapalne^(VII). Może to ograniczać zasięg przewlekłych chorób zapalnych, a także autoimmunologicznych i łagodzić ich objawy.

Astaksantyna a otyłość, zespół metaboliczny i cukrzyca

Nadmierna masa ciała, zespół metaboliczny oraz cukrzyca są ze sobą wzajemnie powiązane – nadmiarowe kilogramy sprzyjają rozwojowi zaburzeń gospodarki lipidowej i węglowodanowej, mogących prowadzić do rozwoju insulinooporności, a następnie cukrzycy. Niemałe znaczenie odgrywa także przewlekły stan zapalny, zaburzający przemiany metaboliczne i gospodarkę hormonalną. Astaksantyna może wpływać na hamowanie rozwoju niekorzystnych zaburzeń metaboliczno – hormonalnych^(VIII).

W badaniach doświadczalnych wykazano następujący wpływ astaksantyny na prewencję cukrzycy i otyłości:

• zwiększenie we krwi poziomu adiponektyny, czyli hormonu normalizującego poziom glukozy i lipidów we krwi i wspomagającego utrzymanie prawidłowej masy ciała

• obniżenie poziomu trójglicerydów we krwi

• działanie ochronne astaksantyny względem komórek beta trzustki, które poddawane są wysokiemu stężeniu glukozy w przebiegu cukrzycy

• pobudzenie syntezy insuliny przez trzustkę, co pomaga utrzymać prawidłowy poziom glikemii we krwi

• ograniczenie peroksydacji lipidów w wątrobie

Ponadto astaksantyna może ograniczać rozwój powikłań cukrzycy, wynikających z toksycznego działania hiperglikemii, czyli zbyt wysokiego poziomu cukru we krwi na wiele struktur organizmu. W badaniach wykazano m. in. protekcyjny wpływ astaksantyny na nerki, które w przebiegu cukrzycy podlegają zmianom o charakterze nefropatii, czyli postępującego uszkodzenia kłębuszków nerkowych. Astaksantyna może także hamować rozwój zmian o charakterze retinopatii, czyli obejmujących siatkówkę oka oraz powikłań dotyczących układu sercowo – naczyniowego. Omawiając pozytywny wpływ astaksantyny na masę ciała oraz gospodarkę węglowodanowo – lipidową warto wspomnieć o jeszcze jednej jej właściwości. Astaksantyna może wspomagać wydolność fizyczną podczas treningu, a także ogranicza powstawanie uszkodzeń włókien mięśniowych generowanych wysiłkiem fizycznym.

Wpływ astaksantyny na płodność

Stres, brak aktywności fizycznej, niewłaściwa dieta, nadużywanie leków i używek czy zbyt mała ilość snu – wszystko to może negatywnie wpływać na płodność. Astaksantyna może pozytywnie wpływać na płodność mężczyzny. W badaniach wykazano, że astaksantyna wpływa pozytywnie na płodność mężczyzny, poprawiając jakość nasienia. Wykazano m. in. poprawę ruchliwości plemników i wydłużenie ich żywotności. Przekłada się to na wyższy odsetek zapłodnienia w porównaniu do grupy stosującej placebo^{(IX), (X)}.

Astaksantyna chroni wątrobę

Astakantyna to związek wykazujący działanie hepatotoksyczne, czyli ograniczające uszkodzenie komórek wątroby. Wątroba jest organem narażonym na stały kontakt ze szkodliwymi metabolitami leków, alkoholem, niewłaściwą dietą – a to w dłuższej perspektywie czasu prowadzić może do rozwoju stłuszczenia wątroby i upośledzenia jej funkcji. Astaksantyna wykazuje działanie ochronne, co wynika z jej wysokiego potencjału antyoksydacyjnego i przeciwzapalnego, co ograniczać może włóknienie wątroby oraz uszkodzenie błon fosfolipidowych komórek wątroby. W doświadczeniach na zwierzętach wykazano, że astaksantyna chroni wątrobę przed uszkodzeniami, co znajduje wyraz m. in. w mniejszych stężeniach enzymów wątrobowych we krwi^(XI). Ponadto astaksantyna może ograniczać kumulację lipidów w wątrobie.

Wpływ astaksantyny na skórę

Skóra to wyjątkowy organ o ogromnej powierzchni, która jest narażona na stały kontakt ze środowiskiem zewnętrznym. Oznacza to m. in. nieustanne narażenie na działanie wolnych rodników, których źródłami są chociażby zanieczyszczenia środowiska czy ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Sprzyja to starzeniu się skóry, utracie ochronnego płaszcza hydrolipidowego, przesuszeniu skóry, pojawieniu się zmarszczek czy przebarwień. Astaksantyna neutralizuje wolne rodniki, chroniąc skórę przed uszkodzeniami i nasilonymi procesami starzenia się. Odbywa się to głównie na drodze zwiększenia aktywności enzymów antyoksydacyjnych, takich jak dysmutaza ponadtlenkowa czy peroksydaza. Ponadto związek ten działa przeciwzapalnie, ograniczając powstawanie w skórze takich markerów zapalnych jak tlenek azotu, cyklooksygenaza czy prostaglandyny.

Astaksantyna może zatem chronić skórę przed szkodliwym wpływem promieniowania UV, a także zatrzymać na dłużej młodość skóry. W badaniu przeprowadzonym na 30 kobietach stosujących astaksantynę doustnie lub aplikujących ją na skórę wykazano m. in. spowolnienie powstawania zmarszczek, ograniczenie degradacji włókien kolagenowych, zachowanie elastyczności skóry oraz ograniczenie stanów zapalnych^(XII).

Astaksantyna kontra nowotwory

U podstaw nowotworzenia leży kilka mechanizmów, z których najistotniejsze to niekontrolowane podziały komórkowe, zahamowanie apoptozy (czyli zaprogramowanej śmierci komórek) oraz mutacje DNA generowane wolnymi rodnikami^(XIII). Astaksantyna może hamować wszystkie te procesy, ograniczając rozwój zmian nowotworowych. W badaniach na zwierzętach oraz w badaniach in vitro wykazano, że astaksantyna ogranicza wzrost guzów nowotworowych, np. raka pęcherza moczowego, okrężnicy czy raka sutka^(XIV). Wciąż nie ma badań klinicznych na ludziach, jednak wysoki potencjał antyoksydacyjny astaksantyny czyni z niej obiecujący związek o potencjalnym działaniu przeciwnowotworowym. Stosowanie suplementów z astaksantyną może być zatem jednym z kluczowych elementów profilaktyki nowotworów.

Kto powinien sięgnąć po suplementy z astaksantyną?

Astaksantyna to związek kompleksowo wspomagający funkcjonowanie całego organizmu. Dziś każdy z nas potrzebuje ochrony przed nasilonym działaniem wolnych rodników, a jednocześnie każdemu potrzebna jest profilaktyka chorób cywilizacyjnych. Astaksantyna może okazać się w tym pomocna. Po suplement diety zawierający astaksantynę można sięgać w celu:

• spowolnienia procesów starzenia się organizmu

• pielęgnacji anti – aging, czyli ochrony skóry przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych

• profilaktyki chorób cywilizacyjnych

• zminimalizowania ryzyka rozwoju insulinooporności i cukrzycy, szczególnie u osób z grupy ryzyka, czyli z nadwagą, hiperlipidemią czy dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku cukrzycy

• zminimalizowania ryzyka rozwoju chorób układu sercowo – naczyniowego, w tym nadciśnienia, miażdżycy czy zawału serca

• wspomagania wzroku i pobudzenia procesów regeneracji siatkówki oka

• wspomagania funkcjonowania układu nerwowego, np. u osób w podeszłym wieku, a także osób uczących się czy pracujących umysłowo

• wspomagania aktywności fizycznej oraz usprawnienia procesów powysiłkowej regeneracji mięśni

• uzupełnienia diety odchudzającej

• działania ochronnego względem wątroby

• wspomagania terapii zakażenia bakterią Helicobacter pylori

• wspomagania naturalnej odporności organizmu

• łagodzenia objawów alergii czy astmy

• redukowania stanów zapalnych, np. w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów.

Tak wszechstronne działanie astaksantyny czyni z niej suplement diety kompleksowo zwiększający wydolność fizyczną i umysłową organizmu, naturalną odporność oraz potencjał antyoksydacyjny.

Jak wybrać najlepszy suplement diety z astaksantyną?

Astaksantyna przyjmowana w postaci suplementów diety powinna zawierać naturalny związek. Jego syntetyczny odpowiednik wykazuje znacznie mniejszą aktywność biologiczną. Taki syntetyczny odpowiednik naturalnej astaksantyny ma co prawda identyczną budowę cząsteczki, jednak nie wykazuje takiej aktywności w organizmie człowieka, jak astaksantyna naturalna. Różnica ta wynika przede wszystkim z faktu, iż naturalna astaksantyna występuje w połączeniu z kwasami tłuszczowymi – i takie estryfikowane cząsteczki astaksantyny wykazują silniejsze działanie przeciwutleniające. Ponadto naturalne algi Haematococcus Pluvialis syntetyzują nie tylko astaksantynę, ale także inne cenne przeciwutleniacze, takie jak luteinę czy beta–karoten. Wykazują one synergistyczne działanie zwalczające wolne rodniki, co czyni naturalne suplementy diety bardzo skutecznymi.

Na jakość suplementu diety wpływ ma także sposób hodowli alg i stworzenia optymalnych warunków do syntezy astaksantyny. W suplemencie diety zawierającym najczystszą postać astaksantyny – AstaPure produkowanym przez certyfikowane laboratoria Algatech znaleźć można stabilny i skuteczny związek o niezwykle silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Astaksantyna pozyskiwana jest na drodze specjalistycznych hodowli alg w systemie zamkniętym, z wykorzystaniem jak najlepszych warunków zewnętrznych stymulujących syntezę astaksantyny. Mowa m. in. o nasłonecznieniu, powietrzu wolnym od zanieczyszczeń czy wodzie chłodzącej. Linie hodowlane alg są starannie wybrane, a proces kontrolowany na każdym etapie pozyskiwania związku aktywnego. Tak hodowane algi syntetyzują astaksantynę najwyższej jakości, o wysokiej stabilności biologicznej, a cały proces pozyskiwania substancji czynnej jest całkowicie sterylny. Co ciekawe, w warunkach naturalnych algi Haematococcus Pluvialis przybierają barwę zieloną; dopiero w kontrolowanych warunkach hodowlanych pobudzane są do syntezy karotenoidów, co nadaje im charakterystyczny różowo – czerwony kolor. I to najlepiej świadczy o efektywności syntezy astaksantyny.

Jak stosować astaksantynę?

Wiadomo już, że dla skuteczności działania astaksantyny kluczowe znaczenie ma jej jakość i wyrób odpowiedniego suplementu diety. A jak stosować astaksantynę? Zalecane dawkowanie to 4 mg astaksantyny przyjmowanej doustnie. Dawkę przyjmuje się jednorazowo, popijając wodą. Należy mieć na uwadze, że astaksantyna to suplement diety, który nie zastąpi zbilansowanej diety, może jednak stanowić cenne uzupełnienie zdrowego stylu życia. Regularna suplementacja astaksantyny może być traktowana jako niezwykle skuteczna profilaktyka zdrowotna.

Bezpieczeństwo stosowania i przeciwwskazania

Astaksantyna to związek bezpieczny, nie stwierdzono żadnych skutków ubocznych związanych z jej stosowaniem. Preparat nie powinien być spożywany przez dzieci i kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, a także przez osoby uczulone na jakikolwiek składnik suplementu diety. Brak jest danych dotyczących możliwości przedawkowania astaksantyny czy jej interakcji z innymi związkami. Nie należy przekraczać zalecanej dziennej dawki oraz spożywać preparatu po upływie daty minimalnej trwałości.

Astaksantyna to wyjątkowy karotenoid, o działaniu 500 razy silniejszym niż witamina E i 65 razy silniejszym niż witamina C. Oczywiste jest zatem stale rosnące zainteresowanie tym unikatowym czerwonym barwnikiem. Naukowcy wciąż poznają coraz nowsze właściwości prozdrowotne astaksantyny, co czyni z niej coraz powszechniej stosowany suplement diety. Warto wspomóc swoje zdrowie taką suplementacją, zwiększając ochronę przed wolnymi rodnikami i wywoływanymi przez nie schorzeniami.

Źródła:

^(I)Pogorzelska E., Hamułka J., Wawrzyniak A., Astaksantyna – budowa, właściwości i możliwości zastosowania w żywności funkcjonalnej; ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2016, 1 (104), 5 – 16

^(II)Sieradzka M., Kołodziejczyk – Czepas J., Astaksantyna – karotenoidowy przeciwutleniacz o właściwościach kardioprotekcyjnych; Sieradzka M, Kołodziejczyk-Czepas J.   Astaksantyna – karotenoidowy

^(III)Pytka M., Witalis A., Homenda W., Kozłowski D., Astaksantyna w profilaktyce rozwoju miażdżycy i cukrzycy; GERIATRIA 2010; 4: 117-122

^(IV)Yamashita E., Astaxanthin as a Medical Food; Functional Foods in Health and Disease 2013; 3(7):254-258

^(V)Fassett R., Coombes J., Astaxanthin in Cardiovascular Health and Disease; Molecules 2012, 17, 2030-2048

^(VI)Fassett R. i in., Astaxanthin vs placebo on arterial stiffness, oxidative stress and inflammation in renal transplant patients (Xanthin): a randomised controlled trial; BMC Nephrology20089:17

^(VII)Nir Y, Spiller G, Multz C. Effect of an astaxanthin containing product on rheumatoid arthritis. J Am Coll Nutr 2002;21:490 (Abstract 110)

^(VIII)Yang Y., Kim B., Lee J., Astaxanthin Structure, Metabolism, and Health Benefits; J Hum Nutr Food Sci 1: 1003.

^(IX)Kidd P., Astaxanthin, Cell Membrane Nutrient with Diverse Clinical Benefits and Anti-Aging Potential; Alternative Medicine Review  Volume 16, Number 4

^(X)Dona G. i in., Effect of Astaxanthin on Human Sperm Capacitation; Journal ListMar Drugsv.11(6); 2013 JunPMC3721213

^(XI)Ranga Rao A., Sarada R., Shylaja M., Ravishankar G., Evaluation of hepatoprotective and antioxidant activity of astaxanthin and astaxanthin esters from microalga-Haematococcus pluvialis; J Food Sci Technol. 2015 Oct; 52(10): 6703–6710.

^(XII)Tominaga K. i in., Cosmetic benefits of astaxanthin on humans subjects; ABP Vol. 59, No 1/2012

^(XIII)Zhang L., Wang H., Multiple Mechanisms of Anti-Cancer Effects Exerted by Astaxanthin; Mar Drugs. 2015 Jul; 13(7): 4310–4330.

^(XIV)Nakao R. i in., Effect of Dietary Astaxanthin at Different Stages of Mammary Tumor Initiation in BALB/c Mice; Anticancer Research June 2010 vol. 30 no. 6 2171-2175

UWAGA WAŻNE:

Materiał ma wyłącznie charakter informacyjno-edukacyjny. Publikowane tutaj informacje nie mają charakteru reklamowego i w żadnym przypadku nie mogą zastępować porady lekarza lub farmaceuty.

Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, książkach oraz prasie. Materiał nie jest prezentacją ani opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.

Strona i jej zawartość nie może być wykorzystywana w celu stawiania diagnozy, konsultacji dotyczących postępowania w razie choroby, przepisywania, dawkowania lub stosowania produktów dostępnych za pośrednictwem sklepu Młyn Oliwski.pl

Serwis Młyn Oliwski nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej.



Pamiętaj, że:
Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Zaleca się zróżnicowany sposób żywienia i zdrowy tryb życia