Zestaw, który stoi na straży Twojego zdrowia

Witamina D3 i K2 oraz wapń na straży mocnych kości i nie tylko

Wydawać mogłoby się, że o witaminach i składnikach mineralnych wiemy już wszystko‼️. Okazuje się jednak, że wciąż poznajemy nowe fakty dotyczące fizjologicznej roli niektórych witamin w organizmie i konsekwencji ich niedoborów‼️. Ostatnie lata przyniosły nowe spojrzenie na witaminę D3 oraz K2.

Okazuje się bowiem, że w naszej strefie klimatycznej większość z nas cierpi na niedobory witaminy D3. Wiemy już także, że witamina K to nie tylko witamina K1 regulująca procesy krzepnięcia krwi, ale także witamina K2 działająca komplementarnie do witaminy D3. Zarówno witaminy D3, jak i K2 większość z nas nie dostarczy w wystarczających ilościach wraz z dietą – stąd potrzeba suplementowania tych witamin.

Rola witaminy D3 w organizmie

Witamina D3 to grupa związków steroidowych o podobnej aktywności biologicznej, pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. W produktach pochodzenia roślinnego znaleźć można ergokalcyferol, czyli witaminę D2, zaś produkty zwierzęce są źródłem cholekalcyferolu, czyli witaminy D3. Dostępność witaminy D w diecie jest umiarkowana – związek ten znaleźć można w margarynach roślinnych, rybach, jajach, wątrobie wieprzowej, serach żółtych oraz żywności fortyfikowanej witaminą D3.

Podstawowym źródłem witaminy D3 jest natomiast synteza skórna pod wpływem słońca. Wystarczy eksponować powierzchnię łydek, przedramion i twarzy przez około kwadrans dziennie na działanie promieni słonecznych, aby dostarczyć dziennej dawki witaminy D^[I].

Jednak w naszym umiarkowanym klimacie nie mamy możliwości codziennej ekspozycji na słońce – stąd spore ryzyko niedoborów witaminy D3 i zalecenia dotyczące konieczności zastosowania witaminy D w okresie od września do kwietnia. 

witamina k2 z natto

Jaka witamina K2

Witamina D wykazuje aktywność hormonalną, oddziałując na receptory VDR rozproszone w całym organizmie. Po reakcji hydroksylacji w wątrobie i nerkach nieaktywna postać witaminy D ulega aktywacji, po czym oddziałuje na tkanki docelowe. A działanie witaminy D3 w organizmie jest bardzo wszechstronne. Przede wszystkim – witamina D3 wpływa na gospodarkę wapniowo – fosforanową, zwiększając mineralizację kości i zębów.

Bezpośredni wpływ witaminy D3 na kości polega na regulowaniu dojrzewania i proliferacji osteoblastów, czyli komórek kościotwórczych. Osteoblasty produkują macierz kostną z kolagenu i białek niekolagenowych, a następnie macierz ta podlega mineralizacji z udziałem wapnia i fosforu. Pośredni wpływ witaminy D na kości sprowadza się natomiast do zwiększenia absorpcji wapnia z przewodu pokarmowego oraz w cewkach nerkowych^[II].

Witamina D wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego, regulując aktywność komórek odpornościowych – monocytów, makrofagów oraz limfocytów T i B. Dzięki temu witamina D może ograniczać rozwój infekcji i stanów zapalnych^[III]. Ponadto witamina D może ograniczać rozwój procesów autoimmunologicznych, leżących u podstaw takich schorzeń jak cukrzyca typu 1, reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń układowy^[IV].

Ciekawych spostrzeżeń dokonano u pacjentów chorujących na cukrzycę typu 1. Po pierwsze – zauważono zwiększoną zapadalność na to schorzenie w okresie jesienno – zimowym, a zatem wtedy, gdy w związku z niewystarczającą ekspozycją na słońce jesteśmy bardziej narażeni na niedobory witaminy D^[V].Zwiększoną zapadalność na cukrzycę typu 1 wykazano ponadto u dzieci chorujących na krzywicę, a zatem dotkniętych problemem niedoboru witaminy D3^[VI].

Witamina D to związek wspomagający funkcjonowanie układu sercowo – naczyniowego, zwłaszcza w zakresie normalizowania poziomu ciśnienia tętniczego krwi oraz ograniczenia choroby niedokrwiennej serca czy zawału^[VII]. Witamina D może wpływać pozytywnie na regulowanie napięcia ścian naczyń krwionośnych, przez co działa regulująco na wartość ciśnienia krwi, ponadto ogranicza przerost mięśnia sercowego.

Witamina D może także ograniczać rozwój blaszki miażdżycowej utrzymując odpowiedni poziom cholesterolu HDL^[VIII]. Prewencyjna rola witaminy D względem rozwoju choroby niedokrwiennej serca polega na normalizowaniu ciśnienia krwi i pozytywnym wpływie na profil lipidowy we krwi, ale także – na normalizowaniu poziomu glukozy we krwi i profilaktyce rozwoju cukrzycy^[IX].Mowa o wspomnianym wcześniej wpływie ograniczającym rozwój cukrzycy typu 1, a także o zwiększeniu wrażliwości komórek na insulinę, co może ograniczyć rozwój cukrzycy typu 2. 

Wiemy dziś, że wysoki poziom glukozy we krwi towarzyszący cukrzycy, czyli hiperglikemia sprzyja zjawisku glikacji i rozwoju blaszki miażdżycowej^[X]. Wpływ witaminy D na układ nerwowy sprowadza się do działania neuroprotekcyjnego^[XI]. Może to ograniczyć rozwój chorób neurodegeneracyjnych, takich jak demencja czy choroba Alzheimera^[XII].

Warto wspomnieć jeszcze o ważnej roli witaminy D3 w zapewnieniu prawidłowego przebiegu ciąży i rozwoju płodu. Niedobór witaminy D3 może skutkować poważnymi powikłaniami położniczymi, takimi jak poród przedwczesny, stan przedrzucawkowy, czy cukrzyca ciężarnych^[XIII]. Z kolei konsekwencje niedoboru witaminy D dla płodu to obniżona masa kostna, zaburzenia rozwoju zębów, krzywica czy rozmiękanie potylicy.

Rola witaminy K2 w organizmie

Witamina K to grupa związków o analogicznej aktywności biologicznej. Kiedyś witaminę K kojarzono wyłącznie z krzepnięciem krwi; dziś wiemy, że witamina K2 odgrywa niemałą rolę w profilaktyce wielu chorób cywilizacyjnych. Przede wszystkim – wraz z witaminą D witamina K wzmacnia kości uczestnicząc w przemianach wapniowo – fosforanowych. Witamina K hamuje aktywność osteoklastów, czyli komórek odpowiedzialnych za resorpcję tkanki kostnej; ponadto witamina K sprzyja mineralizacji kości^[XIV]. Takie plejotropowe działanie witamin D i K wykorzystywane jest w suplementach diety zawierających oba te związki.

Witamina K wspomaga funkcjonowanie układu sercowo – naczyniowego, m. in. na drodze zapobiegania powstawaniu złogów wapniowych w ścianach naczyń krwionośnych. Kierując wapń do kości, witamina K wraz z witaminą D zapobiega powstaniu tzw. paradoksu wapnia. Mowa o sytuacji, gdy pomimo wystarczającego stężenia wapnia w organizmie, nie dochodzi do odpowiedniej mineralizacji kości. W niedoborze witaminy D i K promowane jest wtedy powstawanie depozytów wapnia w tkankach miękkich. Zahamowanie procesów zwapnienia w ścianach naczyń krwionośnych ogranicza sztywnienie ścian naczyń krwionośnych, minimalizując ryzyko rozwoju nadciśnienia czy powstawania zatorów^[XV].

Kolejną funkcją witaminy K w organizmie jest działanie neuroprotekcyjne. Witamina K2 ogranicza stężenie jonów wapniowych w mózgu, co ogranicza zmian neurodegeneracyjne. Związek ten uczestniczy ponadto w syntezie sfingolipidów, czyli integralnych składników zewnętrznej warstwy błon komórek nerwowych^[XVI]. Wykazano ponadto związek między niedoborem witaminy K w diecie a częstszym występowaniem zaburzeń funkcji poznawczych u osób w podeszłym wieku. Także pacjenci cierpiący na chorobę Alzheimera wyróżnia niski poziom witaminy K^[XVII].

Wskazania do suplementacji witaminy D3 i K2

Preparaty zawierające witaminy D i K najczęściej stosowane są przez kobiety w okresie okołomenopauzalnym, ponieważ narażone są na rozwój osteoporozy. Stosując zalecaną w profilaktyce osteoporozy dietę bogatą w wapń, nie należy zapominać o suplementacji witaminy D i witaminy K. Wtedy wówczas wapń będzie kierowany do kości w procesie jej mineralizacji, nie będzie natomiast kumulował się w tkankach miękkich. Ale menopauza i osteoporoza to nie jedyne wskazania do suplementowania witaminy D i K.

witamina d3

witamina d3 k2 mk7

Zgodnie z zaleceniami ekspertów osoby mieszkające z klimacie umiarkowanym powinny suplementować witaminę D w okresie od września do kwietnia. Zalecane dawki dla osoby dorosłej to 800 – 2000 IU u zdrowych osób; osoby w podeszłym wieku i otyłe powinny suplementować witaminę D przez cały rok, ponadto u osób z otyłością zaleca się podwoić dawkę^[XVIII]. Oczywistym wskazaniem do suplementowania witaminy D jest stwierdzenie jej niedoboru. Za prawidłowy poziom witaminy D3 we krwi uznawane jest stężenie 30 – 50 ng/ml, zaś niedobór witaminy D stwierdzany jest przy stężeniach poniżej 20 ng/ml. Ponadto niedobór witaminy D sugerować może wystąpienie następujących objawów:

• nadciśnienie

• bóle głowy

• nadmierna masa ciała

• pogorszenie stanu uzębienia

• bóle i skurcze mięśni

• ogólne osłabienie organizmu

Suplementowanie witaminy D i K może okazać się pomocna w stanach zaburzenia odporności, u osób uprawiających sport czy w celu wzmocnienia zębów, czy też ograniczeniu nadmiernego wypadania włosów.

Jak wybrać najlepszy suplement z witaminą D i K?

Wybierając suplement diety zawierający witaminy D i K, należy skupić się na tych preparatach, które zawierają najlepiej przyswajalne postacie tych witamin. Syntetyczne odpowiedniki wykazują mniej skuteczne działanie niż witaminy pozyskane z ich naturalnych źródeł. 

W przypadku witaminy K najlepsza dla organizmu człowieka jest witamina K2 MK7 pozyskiwana z natto, czyli sfermentowanych ziaren soi; w procesie fermentacji biorą udział specjalne szczepy bakterii – Bacillus subtilis. Tylko jeden producent na świecie dostarcza najdoskonalszej postaci menachinonu, czyli witaminy K2 MK7 – to firma Gnosis. Opracowano tu unikatową, opatentowaną metodę biofermentacji, przeprowadzaną w ściśle kontrolowanych warunkach laboratoryjnych.

Cały proces objęty jest ścisłymi kontrolami jakości oraz monitorowaniem czystości składu witaminy K2 MK7. Pozyskany w ten sposób opatentowany związek – VitaMK7® to izomer trans o najwyższej biodostępności i okresie półtrwania we krwi, co czyni suplementację tym związkiem niezwykle skuteczną.

Taka postać witaminy stosowana jest w suplementach diety marki Bene Vobis®, gdzie występować może w postaci suplementu monoskładnikowego, jak i w połączeniu z witaminą D3. Witamina VitaMK7® zawarta jest w tych suplementach diety w ilości 100 mikrogramów, zaś witamina D3 2000 IU bądź witamina D3 4000 IU.