Mąka orkiszowa
MĄKA ORKISZOWA - WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE
ORKISZ - COMPENDIUM WIEDZY!
Orkisz to znana od tysiącleci odmiana pszenicy. Została zapomniana na ostatnie kilka dziesięcioleci, co wyszło jej na dobre, ponieważ orkisz nie był uprawiany na masową skalę i nie poddawano go nigdy modyfikacjom genetycznym.
Dziś orkisz powraca do łask w wielkim stylu – uznawany za najzdrowszą odmianę pszenicy, niemodyfikowany genetycznie, dostarczający mnóstwo cennych wartości odżywczych, orkisz coraz częściej zastępuje inne rodzaje zbóż w naszej diecie.
Mąka orkiszowa to doskonała alternatywa dla tradycyjnej mąki pszennej, która znajduje wszechstronne zastosowanie w kuchni. Warto sięgać po zdrowe, jak najmniej przetworzone produkty zbożowe – takie jak mąka orkiszowa.
Zgodnie z aktualną piramidą żywienia produkty zbożowe stanowią integralną część modelu żywienia[I]. Szczególnie dotyczy to produktów pełnoziarnistych, najcenniejszych w witaminy, składniki mineralne czy błonnik.
Powinny być spożywane kilka razy dziennie, gdyż stanowią najważniejsze źródło energii dla organizmu. Uzupełnienie diety wartościową mąką orkiszową z pełnego przemiału doskonale wpisuje się w te zalecenia żywieniowe. Warto wiedzieć zatem, po czym rozpoznać prawdziwą mąkę orkiszową i jakie korzyści dla zdrowia może przynieść regularne jej spożywanie.
CO KRYJE W SOBIE ORKISZ?
Orkisz to zboże uprawiane już kilka wieków p. n. e. Zboże to zyskało na popularności w średniowiecznej Europie za sprawą św. Hildegardy. Niemka ta – uznawana za wizjonerkę, uzdrowicielkę i ogłoszona świętą – pozostawiła po sobie dwie księgi traktujące o innowacyjnych metodach uleczania.
Kluczowe znaczenie w propagowanej przez św. Hildegardę medycynie naturalnej miał sposób odżywiania. I to pojawiła się kwestia orkiszu, który uznany został przez sławną benedyktynkę za niezwykle cenny składnik diety.
Oto, co św. Hildegarda napisała o orkiszu: zboże to doskonale rozgrzewa, dodaje energii, jest doskonale przyswajany przez organizm. Wzmacnia umysł, jest lekkostrawny.
Św. Hildegarda radziła, aby orkisz wchodził w skład każdego posiłku – tak powstała tzw. dieta orkiszowa, bazująca na produktach orkiszowych. Ma ona służyć detoksykacji organizmu, usuwaniu zbędnych toksyn i produktów przemiany materii, normalizacji pracy przewodu pokarmowego oraz wzmocnieniu układu sercowo – naczyniowego.
Ponadto diecie orkiszowej przypisuje się pozytywny wpływ na układ odpornościowy, łagodzenie objawów alergii, a także wspomaganie redukcji zbędnych kilogramów[II].
Orkisz występuje w wielu odmianach, z których za najwartościowsze, tradycyjne odmiany uznawane są:
- Franckernkorn
- Ostro
- Steiners Roter Tiroler
- Oberkulmer Rotkorn
- Schwabenkorn
Inne odmiany (np. Hubel, Rouquin czy Hercule) określane są mianem pseudo – orkiszu. Są to nowsze odmiany, powstałe w efekcie krzyżowania pszenicy z tradycyjnym orkiszem.
Najwartościowsze odmiany orkiszu zawierają mnóstwo cennych składników odżywczych. Najważniejsze z nich to:
- nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwas linolowy i oleinowy
- fitosterole
- białko o cennym składzie aminokwasowym, zawierające m. in. aminokwasy egzogenne, które musimy dostarczać wraz z dietą (leucyna, izoleucyna, treonina)
- witaminy z grupy B
- składniki mineralne: magnez, potas, żelazo, cynk, selen
- beta - karoten
- błonnik[III]
Ponadto w orkiszu wykazano obecność takich unikatowych substancji jak rodanoit, czyli naturalny antybiotyk[IV].
MĄKA ORKISZOWA – NA CZYM POLEGA JEJ PRZEWAGA NAD MĄKĄ PSZENNĄ?
Mąka orkiszowa uznawana jest za produkt zbożowy znacznie bardziej wartościowy niż tradycyjna mąka pszenna. Najważniejsze właściwości stanowiące o przewadze maki orkiszowej nad pszenną to: wyższa zawartość witamin i składników mineralnych, błonnika, białka, mniejsza zawartość węglowodanów i niski indeks glikemiczny oraz ciekawy, lekko orzechowy smak
Dzięki wysokiej zawartości składników odżywczych, mąka orkiszowa wykazuje pozytywny wpływ na zdrowie. Stanowi doskonałe uzupełnienie diety osób w każdym wieku – dzieci, dorosłych i seniorów. Idealnie sprawdza się w jadłospisie osób aktywnych fizycznie, a także umysłowo. Jako doskonałe źródło białka, orkisz wspomaga pracę mięśni podczas treningu i ich regenerację, ponadto wspomaga rozwój i wzrost dzieci i młodzieży.
Dzięki zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych i fitosterolu, orkisz może wykazywać pozytywny wpływ na poziom cholesterolu we krwi, a tym samym – wspomagać funkcjonowanie układu sercowo – naczyniowego. Witaminy z grupy B oraz kwasy tłuszczowe wykazują pozytywny wpływ na pracę układu nerwowego, ułatwiające redukowanie negatywnych skutków stresu, a także wspomagając pamięć i koncentrację.
Obecności cynku oraz rodanoitu orkisz zawdzięcza działanie wspomagające pracę układu odpornościowego. A błonnik doskonale normalizuje procesy trawienne. Jako mąka o niskim indeksie glikemicznym, mąka orkiszowa doskonale sprawdza się w diecie osób cierpiących na insulinooporność czy cukrzycę, a także odchudzających się.
I jeszcze coś dla urody – wysoka zawartość witamin i składników mineralnych w orkiszu wpływa pozytywnie na kondycję skóry, włosów i paznokci[VI].
Mąka orkiszowa znajduje wszechstronne zastosowanie w kuchni. Idealnie sprawdza się w wypieku ciast i ciasteczek, chleba. Produkowany jest z niej makaron, stanowi świetny składnik naleśników i placuszków. Mąką orkiszową można zastąpić każdą inną mąkę zawartą w przepisach kuchennych.
MĄKA ORKISZOWA Z MŁYNA OLIWSKIEGO®
Młyn Oliwski® to miejsce z kilkusetletnią tradycją, w którym mąka pozyskiwana jest na drodze tradycyjnych metod przemiału. Wszystkie oferowane tu produkty wytwarzane są z niezwykłą starannością i przestrzeganiem najwyższych standardów produkcji.
Młyn Oliwski® może pochwalić się certyfikatem BIO, świadczącym o doskonałej jakości produktów. Jest to jedyny dokument potwierdzający, że ziarna, z których pozyskiwana jest mąka wyrosły na glebie wolnej od zanieczyszczeń, a zboża nie były traktowane chemicznymi środkami ochrony roślin. Przekłada się to na doskonałą jakość BIO mąki.
Mąka orkiszowa dostępna jest w kilku wariantach. Różnice między nimi sprowadzają się do zawartości substancji mineralnych, pozostających w mące po zmieleniu ziaren. Typy mąki rozróżnia się w oparciu o liczbę, która występuje w nazwie mąki. Im liczba ta jest większa – tym mąka ma cenniejsze wartości odżywcze.
Młyn Oliwski® oferuje następujące typy mąki orkiszowej:
- mąka orkiszowa typ 700 jasna, idealnie sprawdzająca się jako składnik naleśników, pierogów czy klusek
- mąka orkiszowa typ 1400 sitkowa, doskonała do wypieku chleba
- mąka orkiszowa typ 1850 graham, świetna do wypieku bułek, chleba czy ciasteczek
- mąka orkiszowa typ 2000 razowa, wykorzystywana do przygotowania makaronu razowego czy chleba
Wybór mąki orkiszowej to gwarancja doskonałych walorów smakowych, ale także właściwości zdrowotnych. Takiego produktu nie powinno zabraknąć w żadnej kuchni. Pozwoli to na ciekawe modyfikowanie tradycyjnych przepisów, dzięki czemu potrawy zyskają unikatowy smak. Ale znacznie ważniejsze jest uzupełnienie diety w cenne związki odżywcze – a tych nie brakuje mące orkiszowej.
Diagnosta laboratoryjny
Justyna Mazur
Bibliografia:
[I] Jarosz M., Piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej dla osób dorosłych; Instytut Żywności i Żywienia
[II] Posch H., Co to jest medycyna Hildegardy; Powrót do natury
[III] Rożnowski J., Kłosowska J., Polzer P., Żywieniowe i prozdrowotne znaczenie pszenicy orkisz (Triticum spelta L.); Post Fitoter 2015; (16)1: 45-49
[IV] Czarniecka – Skubina E. i in., Orkisz i jego produkty jako przykład nowych, prozdrowotnych trendów w gastronomii i turystyce w warunkach globalizacji;
[V] Piecyk M., Kulka D., Worobiej E., Charakterystyka i wartość odżywcza ziarna orkiszu i produktów orkiszowych; BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLII, 2009, 3, str. 247 – 251
[VI] Zlatica Kohajdová, Jolana Karovičová, Nutritional value and baking applications of spelt wheat; Acta Sci. Pol., Technol. Aliment. 7(3) 2008, 5-14
UWAGA WAŻNE:
Materiał ma wyłącznie charakter informacyjno-edukacyjny. Publikowane tutaj informacje nie mają charakteru reklamowego i w żadnym przypadku nie mogą zastępować porady lekarza lub farmaceuty.
Materiał opisuje substancje i ich możliwe zastosowania na podstawie ogólnodostępnych publikacji, badań i materiałów znalezionych w internecie, książkach oraz prasie. Materiał nie jest prezentacją ani opisem suplementu diety ani żadnego innego produktu zawierającego w/w składniki.
Strona i jej zawartość nie może być wykorzystywana w celu stawiania diagnozy, konsultacji dotyczących postępowania w razie choroby, przepisywania, dawkowania lub stosowania produktów dostępnych za pośrednictwem sklepu Młyn Oliwski.pl
Serwis Młyn Oliwski nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej.
Pamiętaj, że:
Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut zróżnicowanej diety. Zaleca się zróżnicowany sposób żywienia i zdrowy tryb życia